Want create site? Find Free WordPress Themes and plugins.

Dr. Ülkümen Rodoplu
HİASD Yönetim Kurulu Başkanı

Son 20 yıl içinde meydana gelen afetler nedeni ile tüm dünyada 3 milyon kişiden çok insan öldü, yaklaşık 1 milyar insan mağdur oldu. Maddi zarar ise ölçülemeyecek kadar büyük seviyelerdedir.

Ülkemiz topraklarının yüzde 95’i deprem kuşağı üzerindedir. Uzmanların söylediğine göre, her 9 ayda bir topraklarımız üzerinde bir bölgede 6 ve üzerinde şiddette deprem olmaktadır. Dolayısıyla ilkyardım eğitimlerinde bu önemli konuda odaklanmalıyız.

Afet hekimliği artık bir eğitim dalı olmasına ve bu konuda sayısız kurslar, toplantılar düzenlenmesine ve tedbirler alınmasına rağmen afetler nedeni ile oluşan maddi ve manevi kayıplar azaltılamamaktadır. Aksine, artmaya devam etmektedir. Çünkü hergün yeni kimyasal maddeler icat edilmekte, üretilmekte ve taşınmaktadır. Nükleer santrallar kurulmaya ve kullanılmaya devam etmektedir. Sonuçları çok iyi bilinmesine rağmen ülkemizde de olduğu gibi, deprem kuşağı olarak adlandırılan alanlar üzerine yapılanma engellenememektedir.

AFETLERDE KİŞİSEL EYLEM PLANI

“Herkesin kendi afet eylem planı olması gerekir”

İster evinizde, işyerinizde veya okulda olun, isterse yolda yada aracınızın içinde olun, yaşadığınız ve bulunduğunuz ortamlarda deprem yada bir başka afet anında ne yapacağınızı, nereye saklanıp, nereye kaçacağınızı önceden düşünün.

Eğer eviniz ve evinizin bulunduğu zemin sağlamsa, o zaman evinizin içinde kalabilirsiniz. Ancak başınızı, yüzünüzü korumalısınız.

Ancak eviniz ve zemin sağlam değilse, bu binanın kuvvetli bir depremde yıkılma olasılığı varsa, eylem planınızı yaparken ya binayı terketmek ya da bina içinde çamaşır makinesi, çelik kasa, mutfak tezgahı gibi dayanıklı eşyaların önüne sığınmak sizi kurtarabilir. Ancak bu konuda tek ve net bir doğru yoktur. Herkesin kendi eylem planını hazırlaması ve bunun da belli aralıklarla uygulamasını yapması gerekmektedir.

Deprem ve i̇lkyardım

İlkyardım, herhangi bir hastalık ya da kazadan sonra olay yerine sağlık personeli gelene kadar ya da hastanın kendi olanaklarıyla sağlık kuruluşuna varmasına kadar geçen sürede yapılan girişimlerdir. Bu girişimler ilaçsız ve tıbbi araç gereç yardımı olmadan yapılan girişimlerdir.

Deprem sonrası profesyonel yardım gelene kadar geçen zaman insan yaşamı için çok önemlidir. “Altın saatler” denilen bu zaman diliminde temel ilkyardım uygulamaları çok önemlidir ve ilkyardım bilenler kendi yakınlarına yardımcı olabilecektir.

Deprem sonrasında iki temek konu çok daha fazla önem kazanmaktadır: Kanamalar ve kırık – çıkık- ezilmeler. Bu iki konu başlığına odaklanmamız ve toplumda her bireyin bu yaralanmalarda uygulanması gerekn ilkyardım yöntemlerini öğrenmesi gerekir.

Elimizin altında bulunan sert mukavvalar, güneşlikler, kapılar, temiz bir bez parçası, bir kravat ya da bir eşarp ilkyardımda kullanılan malzemelerdendir. Deprem sonrası ilkyardımın amacı, temel yaşam desteği uygulamaları ile, yaralı ve hastaların, profesyoneller olay yerine yetişene kadar, stabil halde tutulmasıdır.

Birbaşka deyişle ilkyardımda amaç, tedavi etmek değil, yaralının yaşaması için ya da daha kötüye gitmesine engel olmak için basit ama yaşam kurtarıcı hareketlerin uygulanabilmesidir.

Kanama

Damar içinde dolaşan kanın herhangi bir nedenle damar dışına çıkmasına kanama denir.

Sağlıklı ve yetişkin bir kişide ortalama 5-7 litre kan bulunur. Bu miktarın ani olarak (üçte biri kadar) eksilmesi, hayati tehlike yaratır, kişi ölebilir.

Kanamalarda i̇lkyardım gönüllüsünün görevi̇ kan kaybını önlemekti̇r.

Kanamanın nedenleri:

– Doku yaralanmaları (kesik, vuruk, ezik)
– Kırık, çıkık ve burkulmalar
– Düşme, çarpma (iş kazaları vb.)
– Aşırı basınç değişiklikleri
– Hastalıklar (tüberküloz, ülser, hipertansiyon, tümörler vb.)

İç kanama

İç organları besleyen damarların yırtılması veya organların parçalanması sonucu kanın vücut içindeki boşluklara akmasına iç kanama denir.

Genellikle vücut dışından farkedilmez, bazen öksürük ya da kusma veya dışkıda kan görülmesi şeklinde belirti verir.

Belirtileri:

– Baygınlık hali,
– Yüzde soğukluk, solukluk,
– Soğuk soğuk terleme,
– Nabzın hızlı ancak zayıf atması,
– Soluk alıp vermenin hızlanması ve hava açlığı,
– Kulaklarda uğultu veya çınlama,
– Huzursuzluk, aşırı susuzluk hissi.

İlkyardım:

– İç kanama şüphesinde hayati fonksiyonları kontrol altında tutun, hastanın durumunu kısa aralıklarla not edin.
– Hastayı sırt üstü yatırın, başı sağa veya sola çevirerek, kusma, öksürme durumlarında soluk borusuna kan, kusmuk gibi yabancı maddelerin kaçmasını engelleyin.

Dış kanama

Kanın kesilen veya yırtılan damardan, vücut örtüsü olan deriden geçerek dışarı akmasına dış kanama denir.

Belirtileri:

– Atardamar kanaması: Fışkırır tarzda.
– Toplardamar kanaması: Devamlı ve yavaş.
– Kılcaldamar kanaması: Sızıntı şeklinde.

İlkyardım:

– En kısa zamanda kanamanın durmasını sağlayın. Kanama geçici olarak kendiliğinden durabilir ancak yine de ilkyardım yapılmalıdır.
– Kanayan yer üzerine temiz bir bez veya varsa, gazlı bez koyup bastırın, bandaj yapın. Pıhtıları kaldırmayın.
– Kol ve bacak kanıyorsa, kanayan bölgeyi mümkün olduğu kadar kalp seviyesinden yukarı kaldırın.
– Kanayan yaranın içinde yabancı cisim varsa (bıçak, tahta parçası vb.) çıkarmayın. Kırık kemik uçları gözüküyorsa içeri ittirmeyin.
– Kanama durmuyorsa ana damar geçen yere yumruk veya parmakla basınç yapın.
– Yine de kanama durmuyorsa sargı yapın.
– Şoka karşı önlem alın.

Avuç i̇çi̇ kanaması

Avuç içinde çok damar olduğundan kanı durdurmak zordur. Avuç içine rulo gaz sargı koyup yumruk yapın ve parmakların baskı yapmasını sağlayın. Eli yumruk şeklinde bandajlayarak, üçgen sargıyla boyna asın.

Kırık

Doğrudan veya dolaylı darbeler ve bükülmeler sonucu kemik bütünlüğünün bozulmasına kırık denir.

Kırık türleri̇

– Açık kırıkta kırık bölgesine yakın deri dokusu yaralanmıştır.

Kapalı kırıkta deri dokusu yaralanması yoktur.

Belirtileri:

– Ağrı, hassasiyet,
– Şekil bozukluğu,
– Hareket kısıtlılığı,
– Şişlik, morluk,
– Çıtırtı sesi,

İlkyardım:

– İlkyardımı deprem bölgesinde olay yerinde. Hastayı başka yere taşımayın.
– Kanama ve şok varsa gerekli önlemleri alın.
– Açık kırıklarda kemik uçlarını yerine getirmeye çalışmayın. Kemikler hangi pozisyonda duruyorsa, o durumda tamponlarla destek yapın.
– Acil Servise götürün.

(ön kolda kırık şüphesi varsa kolun hareketsiz hale getirilmesi için bir magazin kullanabilirsiniz.)

Çıkık

Bir eklemi oluşturan parçaların yer değiştirmesiyle, normal eklem ilişkisinin bozulmasına çıkık denir. Çıkıkta eklem bağları ve eklem kapsülü yaralanması olur. Nedenleri kırıkla aynıdır.

Belirtileri:

– Ağrı
– Şişlik, morluk,
– Hareket kısıtlığı,
– Şekil bozukluğu.

İlkyardım:

– Çıkık kemiği, yerine yerleştirmeye çalışmayın.
– Çıkık eklemi, bulunduğu pozisyonda sabitleyin
– Çıkık bulunan bölgeyi mümkünse kalp seviyesinin üzerine kaldırın.

Burkulma

Eklemin normal hareket sınırını aşan bükülme ve gerilmesiyle, eklem bağlarının zedelenmesi veya yırtılmasına burkulma denir.

Belirtileri:

– Ağrı, hassasiyet,
– Şişlik, morluk,
– Hareket kısıtlığı,

İlkyardım:

– Yaralıyı hareket ettirmeyin.
– Plastik bir torba içine konulmuş buzu bir beze sarın ve burkulan bölgeye soğuk uygulama yapın.
– Burkulma ayak bileğindeysa, altına 2-3 yastık koyarak ayağı yükseltin.
– Burkulmuş bölgeye masaj yapmayın; hareket ettirmeyin, eklemi sabitleyin.
– Yaralanma burkulma gibi görülse de, çıkık veya kırık olabileceğini unutmayın. Aksi isbat edilene kadar kırık olabileceğini düşünün. Acil Servise gitmesini sağlayın.

Did you find apk for android? You can find new Free Android Games and apps.